به گزارش پایگاه اطلاع‌ رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ چهارم اسفندماه سال گذشته بود که قائم مقام بنیاد ملی نخبگان از  تصویب آیین‌ نامه « جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌ های اجرایی کشور» در هیات وزیران خبر داد و گفت: تمام دستگاه‌ های اجرایی ملزم به انجام تکالیف مقرر در این آیین‌ نامه هستند.

ناصر باقری‌ مقدم درباره تصویب آیین‌ نامه « جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌ های اجرایی کشور» اظهار داشت: هیات وزیران در جلسه دوم اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مشترک سازمان اداری و استخدامی کشور و بنیاد ملی نخبگان، آیین نامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌های اجرایی را تصویب کرد.  

وی ادامه داد: بر همین اساس، بنیاد متعهد است با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور طی سه  ‌ ماه‌ از تاریخ ابلاغ این آیین‌ نامه، شیوه نامه شناسایی صاحبان استعداد برتر دارای توانمندی‌ های بالقوه و بالفعل را با درنظرگرفتن شایستگی‌ های علمی پژوهشی، فناوری و افتخارات متقاضیان شایستگی‌ های شغلی، فرهنگی، اجتماعی و سوابق کاری با جهت‌ گیری ایجاد تحول در دستگاه‌ های اجرایی تنظیم و به تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی موضوع ماده (۱۱۶)   قانون مدیریت برساند.

آیین نامه بسیار مهمی که به طور حتم می‌تواند منشاء خدمات ارزنده‌ایبرای کشور باشد، چراکه ریشه یابی بسیاری از مسائل و مشکلات فعلی کشورمان در طول سال‌های گذشته بیانگر آن است که بروز این مسائل بیشتر ناشی از مدیریت غیرعلمی، سوء‌ مدیریت و سپردن امور به دست افرادی بوده است که از تخصص و دانش کافی و لازم مدیریتی برخوردار نبوده اند.

اما در ادامه تصویب این آئین نامه و در ۲۲ اسفندماه سال گذشته بنیاد ملی نخبگان و وزارت کشور تفاهم‌ نامه‌ایمشتمل بر یک مقدمه و (۹) ماده با هدف همکاری، هم‌ افزایی و برنامه‌ ریزی برای توسعه تعاملات فی‌ مابین به منظور حمایت از مستعدان برتر و گسترش و تعمیق نقش آنها در فرآیند مساله‌ شناسی و حل چالش‌ های وزارت کشور در گستره کشور و زمینه‌ سازی برای توسعه اثربخشی و اثرگذاری نخبگان به امضا رساندند.

همکاری برای اجرای « آیین‌ نامه جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌ های اجرایی» در وزارت، از جمله مهمترین مفاد این تفاهم‌ نامه و تعهدات وزارت کشور است و بر اساس تفاهم‌ نامه فی‌ مابین، ایجاد سازوکار لازم و ابلاغ به معاونت‌ ها، استانداری‌ ها و سایر نهادهای تابعه برای بهره‌ گیری از مشاوره‌ های تخصصی استعدادهای برتر و نخبگان در فرآیند تصمیم‌ سازی و حل چالش‌ ها و مسائل مبتلابه به ویژه استفاده از مستعدین و نخبگان بومی توسط استانداری‌ ها و فرمانداری‌ های کشور و حمایت از طرح‌ های پژوهشی و فناورانه مستعدین‌ برتر و نخبگان در راستای رفع چالش‌ های و نیازهای وزارت، از جمله مواردی است که وزارت کشور همکاری در اجرای آن را به عهده گرفته است.

موضوعی بسیار مهم در حوزه ورود و جذب هرچه بیشتر نخبگان در دستگاه‌های اجرایی که به گفته ناصر باقری مقدم سرپرست قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان در گفت و گو با ایرنا این مهم به منظور ورود هرچه بیشتر نخبگان به حوزه اجرایی کشور و تصمیم سازی و تصمیم گیری و ارائه مشورت‌های لازم به مدیران کشور در حال حاضر در دستور کار بنیاد ملی نخبگان  قرار گرفته است.

 

مهمترین حوزه اثربخشی نخبگان پس از شرکت‌ های دانش بنیان، دستگاه‌ های اجرایی است 

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان، مهمترین حوزه اثربخشی‌ نخبگان بعد از شرکت‌ های دانش‌ بنیان که در حال حاضر در دستور کار بنیاد ملی نخبگان نیز قرار گرفته است، بحث ورود نخبگان به دستگاه‌ های اجرایی و کمک به تصمیم‌ گیری و تصمیم‌ سازی و ارائه مشورت‌ های لازم به مدیران کشور دانست.

ناصر باقری مقدم روز ضمن تاکید بر ورود هرچه بیشتر نخبگان به دستگاه‌های اجرایی کشور افزود: در همین راستا و پیرو این مصوبه، بنیاد ملی نخبگان از سال گذشته در حال عقد تفاهم‌ نامه‌ هایی با وزارت‌ خانه‌ های مختلف است و اولین تفاهم‌ نامه در این زمینه را با وزارت کشور امضا کرده است.

وی اضافه کرد: در جلسه انعقاد تفاهم‌ نامه با وزیر کشور که چند تن از استانداران نیز حضور داشتند، تصمیم بر این شد که بنیاد ملی نخبگان در قالب کارگروه‌ های فکری، نخبگان را در استانداری‌ ها و دستگاه‌ های اجرایی ساماندهی کند و همچنین زمینه جذب و بکارگیری آنان را با کمک استاندار و دستگاه‌ های اجرایی در بخش‌ های مختلف کشور فراهم کند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: در طول سال‌ های گذشته شاهد بودیم که برخی نخبگان وارد دستگاه‌ اجرایی شدند، اما به مشاغل کم اهمیت و پایین منصوب شده بودند. بر همین اساس همچنین هیات دولت در مصوبه‌ایسازمان امور اداری و استخدامی را ملزم به تعریف طرح «طبقه مشاغل نخبگی» کرد به طوری که این سازمان جایگاه شغلی این افراد را به شکلی تعریف کند که تنها نخبگان در این جایگاه‌ ها منصوب شوند.

مهمترین دغدغه فعلی نخبگان اثربخش بودن برای کشور است 

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به دغدغه‌ های اصلی و مهم اجتماع نخبگانی، گفت: با استفاده از تحقیقات دقیقی که در کشور انجام شده، مهمترین دغدغه مستعدان و نخبگان کشور اثربخشی است و اینکه در انجام امور در کشور احساس شکوفایی کنند.

باقری مقدم تصریح کرد: ارتباط این موضوع با شعار و پیام امسال رهبر معظم انقلاب را که سال جدید را سال « تولید، دانش‌ بنیان و اشتغال‌ آفرین» نامگذاری کردند، می‌ توان اینگونه بیان کرد که مهمترین منصه ظهور نخبگان و استعدادهای برتر کشور برای خودشکوفایی، اقتصاد دانش‌ بنیان است.

وی با تاکید بر اینکه، کشور باید به دنبال جایگاه‌ هایی برای اثربخشی بیشتر نخبگان و استعدادهای برتر باشد، ادامه داد: اگر اقتصاد یک کشور، بر پایه استخراج و فروش نفت و منابع خام باشد، نیازی به نیروی متخصص و نخبه احساس نمی‌شود.

به گفته باقری مقدم، اگر کشور بخواهد از همین مواد اولیه، محصولات یا خدمات ثانویه تولید کند، قطعاً نیازمند نیروی متخصص و نخبه است. در همین رابطه، پیام شعار امسال مقام معظم رهبری کمک خواهد کرد کشور به دنبال جایگاه‌ هایی برای اثربخشی بیشتر نخبگان و استعدادهای برتر باشد.

نیاز به اشتغال تخصصی؛ دلیل اصلی مهاجرت نخبگان

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: در امر مهاجرت، با تحقیقاتی که در کشور انجام شده است، دلیل اصلی و عمده مهاجرت نخبگان از زبان ایشان، نیاز به اشتغال تخصصی است. اصولاً کشوری که اقتصاد دانش‌ بنیان ندارد، زمینه جذب و نگهداری نخبگان خو درا نیز نخواهد داشت و در نتیجه خروج نخبگانش هم بیشتر خواهد بود.

باقری مقدم افزود: مقام معظم رهبری نیز به همین دلیل است که دائماً به عنوان یک ثروت ملی به بحث نخبگان و متخصصان اشاره می‌ کنند، چراکه برای رسیدن به اقتصاد دانش بنیان، محور و موتور اصلی نخبگان و متخصصان کشور هستند؛ بنابراین برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان، استراتژی کشور باید به کارگیری نخبگان در حل مسائل باشد.

نخبگان باید مبدأ مدیریت تحولات کشور باشند

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان از این برنامه گفت: اینکه نخبگان باید مبدأ تحولات کشور و مدیریت تحولات کشور باشند، فرمایش و تأکید مقام معظم رهبری است، مطالبه ایشان و مطالبه مردم است چراکه با تحقق این امر، قطعاً کیفیت تصمیمات اتخاذ شده بهبود پیدا خواهد کرد.

باقری مقدم اظهار داشت: سال گذشته، بر پایه همین نظر و دیدگاه بنیاد ملی نخبگان با کمک معاونت علمی و فناوری رییس جمهور مصوبه‌ ای را در دولت به تصویب رساند که همه دستگاه‌ های اجرایی کشور ملزم هستند از نخبگان در کشور استفاده کنند.

وی با اشاره به آمار کلان نخبگان در کشور، افزود: در پایگاه اطلاعاتی بنیاد ملی نخبگان که در چند سال گذشته تکمیل شده، حدود ۵۰ هزار نفر مستعد و نخبه توسط بنیاد ملی نخبگان شناسایی و مورد حمایت قرار گرفته‌ اند.

نخبگان باید هم در حوزه‌ های تخصصی و هم مدیریتی فعالیت کنند

سرپرست قائم مقام بنیاد ملی نخبگان به چالش‌ های نخبگان در جذب در دستگاه‌ ها اشاره کرد و توضیح داد: دستگاه‌ ها برای جذب نخبگان به دلایل مختلف از جذب نخبگان امتناع می‌ کردند. دلایلی که از سوی این دستگاه‌ ها اعلام می‌ شد، دلایل درستی بود که نمونه آن این بود که آنها اعلام کردند نخبگان توان نخبگی در مباحث مهندسی را دارند؛ اما از نظر مدیریتی و اداری، توانمند نیستند که از نظر ما این دلیل یک دلیل منطقی بود.

باقری مقدم یادآور شد: برای رفع این مشکل در مصوبه اخیر، بنیاد ملی نخبگان موظف شد که با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی، دوره‌ های توانمندسازی نخبگان برگزار کند تا زمانی که نخبگان وارد دستگاه‌ ها می‌ شوند، علاوه بر توانمندی‌ های نخبگی خود، در زمینه‌ های دیگر نیز توانمند باشند.

وی با بیان اینکه این دوره‌ ها از سال آینده راه اندازی خواهد شد، افزود: از سوی دیگر دلایلی برای امتناع از جذب نخبگان مطرح شد که دلایل درستی نبود. اگر ما می‌ خواهیم سطح حکمرانی را ارتقا دهیم، باید سعی شود نخبگان وارد دستگاه‌ ها شوند؛ ولی بسیاری از دستگاه‌ ها اعلام می‌کنند که این افراد سلسله مراتب اداری را رعایت نکرده و از این رو باید از مراحل پایین‌ تر شروع کنند.

باقری مقدم  یادآور شد: بر اساس مصوبه هیات دولت، لزومی ندارد که نخبگان برای جذب در دستگاه‌ های اجرایی وارد سلسله مراتب اداری شوند، بلکه باید متناسب با توان آنها، در جایگاه مورد استفاده قرار گیرند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا این افراد باید در دستگاه‌ ها مدیر شوند، در حالی که در جایگاه تحقیقاتی اثربخشی بیشتری دارند، اظهار کرد: تمرکز این مصوبه جدید جذب و بکارگیری نخبگان است و این امر به معنای مدیر شدن نیست و تاکید می‌ شود که بخش عمده‌ ای از این نخبگان باید در کارهای تخصصی مشغول به فعالیت شوند و طراحی شغلی برای این دسته از افراد در دستگاه‌ ها نیز در این راستا است، اما از سوی دیگر یکی از مشاغل مهم سازمان‌ های اجرایی، مدیریت است و این نیز از تاکیدات رهبر معظم انقلاب است که از نخبگان در مدیریت میانی دستگاه‌ ها استفاده شود.

باقری مقدم اضافه کرد: بر این اساس ما معتقدیم که نخبگان هم در پست‌ های تخصصی و هم در پست‌ های مدیریتی به کار گرفته شوند.

راه‌ اندازی سامانه‌ ای گزارش عملکرد دستگاه‌ های اجرایی درخصوص جذب نخبگان

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به مطالبه‌ گری ملی جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی کشور و ضرورت ارائه گزارش آن به مردم، بیان داشت: قرار است سامانه‌ ای در سایت بنیاد ملی نخبگان ایجاد و سالانه یا شش‌ ماه یکبار به مردم کشورمان در خصوص اینکه هر دستگاه اجرایی چند نفر از مستعدان و نخبگان کشور را جذب و نگهداری کرده است، اطلاع رسانی شود.

باقری مقدم اظهار امیدواری کرد که این مطالبه اجتماعی باعث ایجاد فضای رقابتی بین وزارتخانه‌ ها به منظور جذب هرچه بیشتر نخبگان در دستگاه‌های اجرایی کشور شود.

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان همچنین اظهار کرد: با توجه به اینکه تشکیل و موجودیت بنیاد ملی نخبگان، از منویات مقام معظم رهبری بود، بنیاد ملی نخبگان در طول ۱۰ سال گذشته به فکر پشتیبانی و توانمندسازی نخبگان در کشور بوده است.

وی افزود: در حال حاضر بنیاد ملی نخبگان یک هسته نخبگانی مناسب در کشور تشکیل داده و اکنون زمانی است که نخبگان در عمل ظهور و بروز پیدا کرده، مشاغل را به دست بگیرند و در مدیریت کشور و همچنین در حوزه توسعه اقتصاد دانش‌ بنیان نقش‌ آفرینی کنند.

مصوبات هیات دولت برای جذب نخبگان توسط دستگاه‌ های اجرایی لازم الاجرا است

سرپرست قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان با بیان این که مصوبه این بنیاد، مصوب هیات دولت است، گفت: مصوبات هیات وزیران برای ‌ همه دستگاه‌ های اجرایی، لازم الاجرا است و بنا داریم که در این زمینه سامانه‌ ای را راه اندازی کنیم و در آن با هدف شفاف سازی، اعلام عمومی کنیم که چند نفر از نخبگان کشور وارد دستگاه‌ های اجرایی شده‌ اند.

باقری مقدم افزود: برای این منظور کارگروه مشترکی با سازمان امور اداری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی تشکیل شده است و نمایندگان دستگاه‌ ها در حال معرفی شدن هستند و در آن تمامی الزامات اجرایی این مصوبه از جمله شیوه نامه‌ ها و طراحی امور و بارگذاری در سامانه توسط این کارگروه طراحی خواهد شد و امیدواریم در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، این مصوبه اجرایی شود.

وی با بیان این که ماده ۲ مصوبه جذب نخبگان در دستگاه‌ های اجرایی، برای تمامی دستگاه‌ ها به جز وزارت اطلاعات، لازم الاجرا است، افزود: این مصوبه به همه دستگاه‌ ها ابلاغ شده، ضمن آنکه به همه مراکز بنیاد ملی نخبگان در استان‌ ها اعلام کردیم که به استانداری‌ ها اعلام شود؛ ولی باید توجه شود که مدت کمی از این مصوبه می‌ گذرد.

سرپرست قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، موضوع نخبگانی را یک موضوع ملی دانست و تاکید کرد: همه دستگاه‌ ها باید در آن مشارکت داشته باشند، از این رو رسیدگی به آن تنها برعهده بنیاد ملی‌ نخبگان نیست و بنا داریم به جای آنکه پاسخگوی آن باشیم، مطالبه‌ گر باشیم که چرا با وجود آنکه مصوبات آن وجود دارد و توانمندی‌ های افراد سنجیده شده، ولی هنوز این افراد وارد بدنه اجرایی کشور نشده‌ اند.

باقری مقدم اظهار داشت: بحث جذب و بکارگیری نخبگان یک موضوع متعلق به همه دستگاه‌ های کشور است و بخش کوچکی از آن بر عهده بنیاد است و دستگاه‌ های اجرایی کشور، سهم عمده‌ ای در این زمینه دارند و با هم فکری‌ ها و هم افزایی‌ هایی که با آنها انجام می‌ شود، تلاش شده است که دستگاه‌ ها به سمت به کارگیری نخبگان بروند؛ هر چند که این مصوبه، مصوبه هیات دولت است، پیگیر اجرا شدن آن نیز هست.

جذب ۲۵۰۰ نفر از متخصصان ایرانی ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان در ادامه همچنین در همچنین با بیان اینکه، این بنیاد برنامه‌ های آینده خود را در عمل به سمت بکارگیری و جذب نخبگان کشور هدایت کرده است، افزود: به عنوان مثال از تعداد نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور، از طریق سامانه‌ ای با نام « آی کانکت» که حدود ۱۰ هزار درخواست در آن ثبت شده، تاکنون حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر از متخصصان از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا را در کشور جذب کرده که این افراد یا عضو هیات علمی شدند یا شرکت دانش‌ بنیان راه اندازی کرده اند.

باقری مقدم با تاکید بر اینکه، نخبگان باید به فعالیت نخبگانی بپردازند و تنها جذب آنها مهم نیست، گفت: اگر نخبه‌ ای در یک دستگاه یا صنعتی مشغول به فعالیت است باید فعالیت‌ های نخبگانی داشته باشد و این فعالیت عمدتاً از جنس فعالیت‌ های تحقیقاتی، فناورانه و نوآورانه باشد.

وی افزود: این اموری است که باعث می‌ شود آن دستگاه، وزارتخانه یا صنعت ارتقا پیدا کند؛ بنابراین اصولاً جذب صرف هدف بنیاد نیست بلکه جذب موثر جزء اهداف اصلی است چراکه این اقدام سبب می‌ شود نخبه در جایگاه خود قرار گیرد و نگهداشت لازم از این سرمایه انسانی ارزشمند انجام پذیرد.

قائم مقام رییس بنیاد ملی نخگبان گفت: در همین راستا کارگروه مشترکی با سازمان اداری استخدامی و سازمان برنامه و بودجه تشکیل شده است.