به گزارش پایگاه اطلاع‌ رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ اعضای هیات علمی، دانش آموختگان برتر دانشگاهی، دانشجویان آینده‌ ساز، دانش آموزان مستعد تحصیلی، برگزیدگان حوزوی، برگزیدگان ادبی، برگزیدگان هنری، برگزیدگان قرآنی و مخترعان و نوآوری طیف وسیعی است که بنیاد ملی نخبگان از آنها برای اثربخشی در جامعه و حل مسائل مبتلا به کشور با استفاده از راهکارهای نوآورانه، حمایت می‌ کند.

اشتغال مهمترین دغدغه نخبگان است که در این زمینه اخیرا این نهاد حامی نخبگان مصوبه‌ ای در هیات دولت دارد که بر اساس آن علاوه بر برگزاری دوره‌ های توان‌ افزایی برای آنها، زمینه‌ هایی برای به ‌ کارگیری آنها در پست‌ های تخصصی در حال فراهم‌ سازی است.

اینکه چه مقدار بنیاد ملی نخبگان در این زمینه موفق خواهد بود و همانند سایر لوایح و قوانین تنها بر روی کاغذ نماند و اجرای ۱۰۰ درصدی آن جامه عمل بپوشد، موضوعی است که قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تاکید دارد که این مصوبه برای همه دستگاه‌ ها به جز وزارت اطلاعات لازم‌ الاجرا است و اعلام کرد که  کارگروه مشترکی با سازمان امور اداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ ریزی تشکیل شده و نمایندگان دستگاه‌ ها معرفی شدند و در آن کلیه الزامات اجرایی این مصوبه از جمله شیوه نامه‌ ها و طراحی امور و بارگذاری در سامانه توسط این کارگروه طراحی خواهد شد و امیدوار است که در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، این مصوبه اجرایی شود.

البته وی یادآور می‌ شود بنیاد همچنین در پی ساماندهی اعطای جوایز است و تلاش دارند تا اعطای این جوایز (تسهبلات و حمایت‌ ها) در راستای افزایش اثربخشی نخبگان در کشور باشد.

دلایل امتناع دستگاه‌ ها از جذب نخبگان

دکتر ناصر باقری مقدم با اشاره به چالش‌ های نخبگان در جذب در دستگاه‌ ها، توضیح داد: دستگاه‌ ها برای جذب نخبگان به دلایل مختلف از جذب نخبگان امتناع می‌ کردند. دلایلی که از سوی این دستگاه‌ ها اعلام می‌ شد، دلایل درستی بود که نمونه آن این بود که آنها اعلام کردند نخبگان توان نخبگی در مباحث مهندسی را دارند؛ ولی از نظر مدیریتی و اداری، توانمند نیستند که از نظر ما این دلیل یک دلیل منطقی بود.

وی یادآور شد: برای رفع این مشکل در مصوبه اخیر، بنیاد ملی نخبگان موظف شده است که با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی، دوره‌ های توانمندسازی نخبگان برگزار کند تا زمانی که نخبگان وارد دستگاه‌ ها می‌ شوند، علاوه بر توانمندی‌ های نخبگی خود، در زمینه‌ های دیگر نیز توانمند باشند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این دوره‌ ها از سال آینده راه اندازی خواهد شد، افزود: از سوی دیگر دلایلی برای امتناع از جذب نخبگان مطرح شد که دلایل درستی نبود. اگر ما می‌ خواهیم سطح حکمرانی را ارتقا دهیم، باید سعی شود تا نخبگان وارد دستگاه‌ ها شوند؛ ولی بسیاری از دستگاه‌ ها اعلام کردند که این فرد سلسله مراتب اداری را رعایت نکرده است و از این رو باید از مراحل پایین‌ تر شروع کند.

وی یادآور شد: بر اساس مصوبه هیات دولت، لزومی ندارد که نخبگان برای جذب در دستگاه‌ های اجرایی وارد سلسله مراتب اداری شوند، بلکه باید متناسب با توان آنها، در جایگاه، مورد استفاده قرار گیرند.

باقری مقدم در پاسخ به این سوال که چرا این افراد باید در دستگاه‌ ها مدیر شوند، در حالی که در جایگاه تحقیقاتی اثربخشی بیشتری دارند، گفت: تمرکز این مصوبه جدید جذب و به کارگیری نخبگان است و این امر به معنای مدیر شدن نیست و تاکید می‌ شود که بخش عمده‌ ای از این نخبگان باید در کارهای تخصصی مشغول به فعالیت شوند و طراحی شغلی برای این دسته از افراد در دستگاه‌ ها نیز در این راستا است، ولی از سوی دیگر یکی از مشاغل مهم سازمان‌ های اجرایی، مدیریت است و این نیز از تاکیدات مقام معظم رهبری است که از نخبگان در مدیریت میانی دستگاه‌ ها استفاده شود.

وی اضافه کرد: بر این اساس ما معتقدیم که هم نخبگان در پست‌ های تخصصی و هم در پست‌ های مدیریتی به کار گرفته شوند.  

مقاومت دستگاه‌ ها در جذب نخبگان

باقری مقدم، با بیان این که مصوبه بنیاد، مصوب هیات دولت است، گفت: مصوبات هیات دولت برای ‌ همه دستگاه‌ های اجرایی، لازم الاجرا است و بنا داریم که در این زمینه سامانه‌ ای را راه اندازی کنیم و در آن با هدف شفاف سازی، اعلام عمومی کنیم که چند نفر از نخبگان کشور وارد دستگاه‌ های اجرایی شده‌ اند.

به گفته این مقام مسؤول، برای این منظور کارگروه مشترکی با سازمان امور اداری و سازمان مدیریت و برنامه ریزی تشکیل شده است و نمایندگان دستگاه‌ ها در حال معرفی شدن هستند و در آن کلیه الزامات اجرایی این مصوبه از جمله شیوه نامه‌ ها و طراحی امور و بارگذاری در سامانه توسط این کارگروه طراحی خواهد شد و امیدواریم در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱، این مصوبه اجرایی شود.

وی با بیان این که ماده دو مصوبه جذب نخبگان در دستگاه‌ های اجرایی، برای کلیه دستگاه‌ ها به جز وزارت اطلاعات، لازم الاجرا است، افزود: این مصوبه به همه دستگاه‌ ها ابلاغ شده، ضمن آنکه به همه مراکز بنیاد ملی نخبگان در استان‌ ها اعلام کردیم که به استانداری‌ ها اعلام شود؛ ولی باید توجه شود که تنها یک ماه از این مصوبه می‌ گذرد.

باقری مقدم، موضوع نخبگانی را یک موضوع ملی دانست که باید همه دستگاه‌ ها در آن مشارکت داشته باشند و افزود: از این رو رسیدگی به آن تنها بر عهده بنیاد ملی‌ نخبگان نیست و بنا داریم به جای آنکه پاسخگوی آن باشیم، مطالبه‌ گر باشیم که چرا با وجود آنکه مصوبات آن وجود دارد و توانمندی‌ های افراد سنجیده شده، ولی هنوز این افراد وارد بدنه اجرایی کشور نشده‌ اند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: بحث جذب و به کارگیری نخبگان یک موضوع متعلق به همه دستگاه‌ های کشور است و بخش کوچکی از آن بر عهده بنیاد است و دستگاه‌ های اجرایی کشور، سهم عمده‌ ای در این زمینه دارند و با هم فکری‌ ها و هم افزایی‌ هایی که با آنها انجام می‌ شود، تلاش شده است که دستگاه‌ ها به سمت به کارگیری نخبگان بروند؛ هر چند که این مصوبه، مصوبه هیات دولت است، پیگیر اجرا شدن آن نیز هست.

تغییر رویکرد بنیاد ملی نخبگان در اعطای جوایز نخبگی

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه عمده جوایز اعطا شده از سوی بنیاد بر توانمندی آنها متمرکز بوده است، گفت: ولی رویکرد ما این است که باید جوایزی تعریف شود که بیشتر جهت‌ گیری آن بر اثربخشی باشد.

وی اضافه کرد: اعطای این جوایز کمک می‌ کند که نخبگان توانمندتر شوند، ولی بخش مهمی که از سال آینده مورد توجه قرار خواهد گرفت، اعطای جوایزی است که به دست آوردن آن مبتنی بر آن است که نخبگان مساله‌ ای از مشکلات را مرتفع کرده باشند.

باقری مقدم با بیان اینکه این رویکرد به دنبال افزایش اثربخشی نخبگان است، یادآور شد: از امسال ما در این زمینه متمرکز می‌ شویم و با طراحی‌ هایی که صورت می‌ گیرد، نخبگان به سمت اثربخشی بیشتر هدایت خواهند شد.